Wat gebeurt er als je de eigenschappen van een tijgertong als inspiratie neemt voor het ontwerpen van een duurzaam kledingstuk? Of de eigenschappen van schelpen, slakkenhuizen, zwanenbotten en olifantenhuid?

Dat is de uitdaging die middelbare scholieren voorgeschoteld krijgen in het onderwijsprogramma Ontwerpen naar de natuur van het Universiteitsmuseum Utrecht. Blijstift maakte er een serie verklarende illustraties bij voor gebruik in de klas!

Je ziet een getekend bamboebos in groen met blauw. Links op de voorgrond zie je een dwarsdoorsnede ven een lengtedoorsnede van bamboe. De lengtedoorsnede toont de holte (lacuna), het tussenschot (de septa), het knooppunt (de node) en de internode. De Dwarsdoorsnede laat de holte en de cellulose vezels zien. Aan de rechterkant van de illustratie ligt een tijger tussen de bamboe. Er is een close-up te zien van een tijgertong met de volgende uitleg: 'Tijgertong is heel ruw omdat er draadpapillen op zitten. Dat zijn uitstulpinkjes van keratine. Tijgers kunnen er hun prooi mee "schoonlikken". Met een enkele lik verwijderen ze huid, veren en zelfs het vlees van botten.'
De bijzondere eigenschappen van bamboe en tijgertong - Illustratie door Blijstift voor het Universiteitsmuseum Utrecht

Eentje voor de bucketlist

Ik ben al een hele tijd weg van het werk van Floor Rieder, en dan met name van die prachtige geïllustreerde thematisch encyclopedieën die ze heeft gemaakt met Jan Paul Schutten: Het Raadsel van alles wat leeft, Het wonder van jou en je biljoenen bewoners en Het Mysterie Van Niks En Oneindig Veel Snot. De boeken leggen ingewikkelde dingen als de werking van het lichaam, de evolutie en het ontstaan van het universum helder uit aan kinderen; grappig en met fantastische illustraties.

En de boeken zelf zijn ook nog eens prachtig uitgegeven. Het het soort werk dat op mijn bucketlist met toffe projecten van Blijstift staat. Het Universiteitsmuseum Utrecht maakte me dus heel blij toen ze vroegen of ik een serie illustraties wilde maken voor hun onderwijsprogramma Ontwerpen naar de natuur voor havo/vwo. Een opdracht die precies in dat straatje valt!

Illustratie van een badende olifant die water over zijn rug spuit. De achtergrond is een close-up van een olifantenhuid in grijs en blauw. In een kader rechtsboven staat: 'Olifantenhuid is wel 3,5cm dik en isoleert de olifant uitstekend. Maar de huid heeft geen zweetklieren, dus voor verkoeling heeft de olifant een andere oplossing: rimpels en groeven! Nadat een olifant een bad heeft genomen, blijft er in de plooien water achter. Als dat water later verdampt, dan koelt dat de huid.'
De bijzondere eigenschappen van olifantenhuid - Illustratie door Blijstift voor het Universiteitsmuseum Utrecht

Ontwerpen naar de natuur

In het onderwijsprogramma ontdekken de leerlingen aan de hand van collectiestukken welke innovatieve ontwerpprincipes de natuur te bieden heeft. Koeienbotten, pauwenveren, olifantenhuid, vissenschubben, er zit zelfs een tijgertong bij die ze mogen aanraken!

Een getekende karper in blauw en wit zwemt door het beeld, De achtergrond bestaat uit vissenschubben in blauwe lijnen met geel en oker. Er golven pijlen overheen die de waterstroom langs de schubben visualiseert. In een tekstblok rechtsonder staat: Vissen en reptielen BESCHERMEN zich met SCHUBBEN.  Omdat hun schubben als DAKPANNEN over elkaar liggen en maar aan één kant vast zitten, kunnen ze zich toch FLEXIBEL bewegen. De dakpanstructuur zorgt voor kleine verhogingen en verlagingen die ook zorgen dat water makkelijker langs de vis stroomt.
De bijzondere eigenschappen van de schubben van een karper - Illustratie door Blijstift voor het Universiteitsmuseum Utrecht

Illustratieve lesbladen

Met lesbladen vol verklarende illustraties van Blijstift gaan ze vervolgens als ontwerpers aan het werk. Ze ontwerpen kledingstukken met bijzondere - van de natuur afgeleide - eigenschappen: isolatie, bescherming, waterafstotendheid of juist felgekleurd.

De bijzondere eigenschappen van het slakkenhuis van de segrijnslak en fazantenveren - Illustraties door Blijstift voor het Universiteitsmuseum Utrecht

De illustraties volgen de huisstijlkleuren van het Universiteitsmuseum, maar vooral gemaakt om aandacht te trekken en informatie op een aantrekkelijke en begrijpelijke manier te communiceren aan een doelgroep die hoge eisen stelt en snel afgeleid is.

De bijzondere eigenschappen van pauwenveren, schapenwol, koeienbotten, boombast, zwanenbotten en de schelp van Jacobsmantel - Illustraties door Blijstift voor het Universiteitsmuseum Utrecht

Heb jij ook zo'n mooie opdracht?

Je hebt iets belangrijks, moois of ingewikkelds te vertellen aan een jonge doelgroep? Je hebt een goed verhaal maar nog geen goed beeld? Zou je dan contact willen opnemen met Blijstift? Ik word heel blij van opdrachtgevers die jongeren op een heldere, beeldende manier willen inspireren om de wereld te ontdekken en verbeteren.

Misschien kunnen we samenwerken?